خار پاشنه و راههای درمان آن

خار پاشنه بیماری است که معمولا ۱۰ درصد افراد در طول زندگی به نوعی دچار آن می شوند. به این علت که میزان شیوع این بیماری نسبتا بالا است، امروز در پزشک کالا قصد بررسی و معرفی راه های درمان خار پاشنه پا را داریم.

نام علمی خار پاشنه فاسئیت پلانتار است و بر اثر التهاب فاشیای پلانتار به وجود می آید. با وجود اینکه درد پاشنه پا به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد اما علت عمده آن خار پاشنه یا همان فاشیای پلانتار است.

فاشیای پلانتار یک نوار بلند و کلفت است که زیر پوست کف پا قرار گرفته است. این نوار از پاشنه پا به زیر پنجه پا کشیده شده و موجب قوس کف پا می شود و هنگامی که بیش از حد به آن فشار وارد شود، کشیدگی و پارگی میکروسکوپی در قسمت اتصال فاشیای پلانتار به وجود می آید که همین امر باعث احساس درد در پاشنه پا می شود.

در واقع خار پاشنه اصطلاحی است که برای این بیماری به کار می رود و علت درد پاشنه پا وجود خار در پاشنه بیمار نیست. البته دلیل این نام گذاری به این مربوط می شود که بسیاری از افراد مبتلا به فاسئیت پلانتار، برجستگی کوچک استخوانی در زیر پاشنه پا دارند.

نکته ای که باید در خصوص این بیماری گفت این است که همه افرادی که خار پاشنه پا دارند الزاما دردی را احساس نمی کنند و کسانی هم که درد را احساس می کنند الزاما دردشان با خارج کردن این برجستگی استخوانی از بین نمی رود.

خصوصیات بیماری خار پاشنه

معمولا افرادی که این بیماری را دارند در دو سه قدم اولی که پس از بیدار شدن بر می دارند، احساس درد می کنند که این درد رفته رفته کمتر می شود. گاهی نیز در هنگام راه رفتن و یا دویدن درد به سراغ آنان می آید. از دیگر خصوصیات این بیماری درد زیر پاشنه و کمی متمایل به داخل پاشنه است. همینطور اگر با انگشت به زیر پاشنه پا و کمی متمایل به داخل، فشار وارد کنیم درد ایجاد می شود. از عواملی هم که این درد را تشدید می کنند می توان به انجام غیر اصولی فعالیت های بدنی و ورزشی، سر پا ایستادن زیاد و بالا رفتن از پله اشاره کرد.

بعضی از بیماران به علت درد در سمت داخلی پاشنه پا سعی می کنند که با سمت خارج پای خود راه بروند که طبیعتا این کار به علت فشار زیاد وارد شده بر سمت خارجی پاشنه پا، موجب درد در این ناحیه نیز می شود.

علل ایجاد بیماری وروش تشخیص خار پاشنه پا

از عوامل موثر در بروز این بیماری می توان به این موارد اشاره نمود:

• قوس زیاد کف پا
• صافی کف پا
• افزایش وزن
• افزایش سن
• افزایش فعالیت بدنی که به یکباره صورت بگیرد
• استفاده از کفش های نامناسب که کف قوس دار ندارند
• راه رفتن طولانی روی زمین های سفت یا شیب دار
• سر پا ایستادن زیاد
• چرخش کف پا به خارج و ایجاد انحراف در کف پا
• سفت بودن عضلات پشت ساق پا یا سفت بودن تاندون آشیل

از آنجایی که گاهی اوقات و در بعضی از افراد، برجستگی استخوانی الزاما باعث بروز درد نمی شود، پس حتما باید در کنار روش معمول آن که پزشک به زیر پاشنه در ناحیه ای که به سمت داخل پاشنه نزدیکتر است فشار وارد می کند، عکسبرداری نیز انجام شود.

درمان بیماری خار پاشنه

این بیماری در اکثر مواقع بدون جراحی درمان می شود، ولی گاهی اوقات برای درمان آن نیاز به جراحی است. یکی از روشهای درمان خار پاشنه این است که روزانه سه تا چهار مرتبه و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه کیسه پلاستیکی حاوی یخ را روی پاشنه پا قرار دهیم. نرمش های خاص برای پا، مثل نرمش و کشش فاشیای پلانتار یا نرمش و کشش عضلات پشت ساق نیز مفید است. همچنین می توان با قرار دادن کفی های سیلیکونی زیر پاشنه پا، کف پا را نرم نگه داشت. ممکن است پزشک معالج برای درمان، تزریق کورتون در محل درد را تجویز کند. داروهای ضد التهاب نیز گاهی در کنار درمان به کار می روند.

روش درمانی دیگر استفاده از شوک ویوتراپی است که با تاباندن امواج پرقدرت صوتی به ناحیه پاشنه موجب تسریع در روند ترمیم آسیب های فاشیای پلانتار  می شود. نوار بندی یا تیپینگ و همینطور ماساژ درمانی که هر دوی آنها می بایست توسط افراد متخصص و خبره انجام شود از دیگر روش های غیر جراحی درمان خار پاشنه پا محسوب می شوند.

چنانچه بعد از یک سال درمان  مداوم با روش های غیر جراحی، بهبودی حاصل نشد، پزشک جراح از روش جراحی به روش باز یا آندوسکوپ برای درمان بیماری بهره می گیرد. البته درصد کمی از افرادی که دچار خار پاشنه شده اند نیاز به جراحی پیدا میکنند.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که سبک زندگی نادرست دلیل عمده بروز بیماری خار پاشنه است و تنها با رعایت نکات ساده می توان از بروز آن جلوگیری نمود.